Een compound boog is een snelle, accurate en krachtige boog waarmee je trefzeker over een lange afstand kunt schieten. Bij compound bogen wordt gebruik gebruikt van katrollen aan het einde van de latten, hierdoor is het mogelijk om met minder weerstand meer energie te verkrijgen en dat zorgt weer voor meer snelheid.
Compound bogen zijn oorspronkelijk ontworpen voor de jacht maar worden ook veelvuldig in de boogsport gebruikt. In tegenstelling tot recurve bogen worden compound bogen niet gebruik op de Olympische Spelen.
Let-off
Een van de meest kenmerkende dingen van een compound boog is de let-off. De let-off zorgt ervoor aan het einde van de uittrekcyclus nog maar een bepaalde hoeveelheid van het oorspronkelijke trekgewicht voelbaar is, dit wordt doorgaans in een percentage weergegeven. Een compound boog van bijvoorbeeld 60LBS met een let-off van 75% voelt als je hem volledig uittrekt nog maar aan als 15LBS, zodra je lost zal echter het volledige trekgewicht worden gebruikt!
Trekgewicht
Net als bij alle andere soort bogen zijn compound bogen er in allerlei verschillende trekgewichten. Bij veel modellen staat het maximale trekgewicht vast, maar steeds meer leveranciers maken bogen waarvan het trekgewicht heel breed aan te passen is. Zo zijn er bogen die van 5 tot wel 70 LBS instelbaar zijn.
Om blessures te voorkomen en om de techniek goed aan te kunnen leren adviseren we om niet voor een te zware boog te kiezen of de boog te zwaar in te stellen.
Treklengte
In tegenstelling tot andere bogen staat bij de compound boog de treklengte vast. Dat betekend dat je de boog niet verder kunt uit trekken dan een bepaald (ingesteld) punt. Dit heeft als grote voordeel dat de boog altijd dezelfde kracht levert en de pijl altijd even lang wordt voortgestuwd, ook dit draagt weer bij aan meer accuratesse. Ook de treklengte wordt bij steeds meer bogen instelbaar zodat je de boog helemaal naar wens kan instellen.
Het is erg belangrijk dat je een boog hebt die bij de treklengte past, het goed (laten) opmeten van je treklengte is essentieel!
Verschillende maten bogen
Compound bogen zijn er in verschillende maten. Welke lengte boog het beste bij je past is voor een groot gedeelte afhankelijk van je treklengte en wat je met je boog wilt gaan doen. Wil je indoor of outdoor target schieten, wil je 3D’s gaan schieten, een combinatie van beide of wil je recreatief aan de gang?
Verreweg de meeste target (blazoen) schutters gebruiken een langere boog omdat deze stabieler en wat meer vergevingsgezind zijn dan kortere bogen en dat komt de accuraatheid ten goede. Een jachttype compound boog is daarentegen vaak kort zodat er makkelijker door het bos gemanoeuvreerd kan worden. Bij 3D Archery worden zowel korte als lange compound bogen gebruikt. En ook door recreanten worden allerlei maten gebruikt.
Bekijk hier onze compound bogen
Bekijk hier onze compound voordeelsets
Accessoires
Met alleen een compound boog kom je er niet. Je hebt een aantal accessoires nodig om alles uit je boog te kunnen halen. Hieronder nemen we de belangrijkste globaal door.
Release en D-Loop
Een release is vrijwel onmisbaar voor compound schutters, het gebruik van een release brengt veel voordelen met zich. De pees hoeft bijvoorbeeld niet meer met de vingers uitgetrokken te worden, dit zorgt voor meer comfort en de lossing is veel accurater. De pees wordt met behulp van de release “vast gegrepen” met een haak (enkel of dubbel) en met behulp van een trekker of lossingsmechanisme wordt het schot gelost.
Er zijn polsmodel releases en handmodel releases. Een polsrelease wordt met behulp van een riem of klittenband om de pols bevestigd en is voorzien van een trekkersysteem dat in de meeste gevallen wordt geactiveerd door de wijsvinger. Een hand (of duim) model wordt vaak geactiveerd met de duim of op een bepaald moment in de uittrekcyclus. Veel beginnende compound schutters gebruiken een polsmodel omdat het makkelijk in gebruik is en een heel stuk betaalbaarder is.
Een release wordt niet direct aan de pees van de boog geklikt, maar aan een speciale lus die aan de pees bevestigd wordt, dit heet een D-Loop. Dit zorgt ervoor dat de pees minder slijt, maar zorgt er ook voor dat de pees geen invloed heeft op de pijl als de boog volledig uitgetrokken is (denk aan lichte draaiing of druk door de hoek van de pees).
Bekijk hier ons aanbod releases
Vizier en Peepsight
Een vizier is een hulpmiddel waardoor je accurater kunt schieten, welke het beste bij je past is afhankelijk van wat je met je boog wilt gaan doen en wat je persoonlijke voorkeur heeft. Er is een grote variëteit aan vizieren, target (blazoen) schutters gebruiken vaak een vizier met een scope (met vergroting), in de jacht wordt vaak een pin of multi-pin vizier gebruikt en in 3D Archery komen ze doordat er verschillende soorten compound bogen worden gebruiken allebei voor.
Een peepsight is een tweede richtmiddel dat wordt bevestigd in de pees van de boog. Het is doorgaans een aluminium of kunststof kijkgat die in de pees wordt bevestigd. Je kijkt tijdens het mikken door dit gaatje en je lijnt dit uit met je vizier. Hierdoor krijg je een extra controlepunt wat weer zorgt voor een nog accurater schot.
Bekijk hier de target vizieren
Bekijk hier de jacht vizieren
Bekijk hier de peep sights
Pijlsteun
Je hebt een pijlsteun nodig om met een compound boog te kunnen schieten, hij is niet bedoeld om vanaf de shelf te schieten zoals bij traditionele bogen. Pijlsteunen zijn er in heel veel verschillende uitvoeringen. Ze zijn echter grofweg in een drietal categorieën op te delen.
Launcher style – Dit is de meeste gebruikte pijlsteun onder targetschutters, de pijl wordt de hele schotcyclus ondersteund en zorgt voor weinig weerstand. Sommige hebben 2 opstaande pinnen (prongs) andere een zogenaamde blade.
Containment style – Dit zijn pijlsteunen die de pijl volledig of deels omsluiten. Dit zorgt ervoor dat de pijl stevig ligt en dus niet makkelijk van de pijlsteun af valt. De meest bekende is de Whisker Biscuit, maar er zijn inmiddels verschillende varianten verkrijgbaar.
Drop Away style – Bij deze opleggers wordt de pijl tijdens het uittrekken van de boog ondersteund en gedurende het schot klapt de steun naar beneden. In het begin na de lossing wordt de pijl nog ondersteund en op een bepaalde moment valt de steun naar beneden waardoor de pijl geen contact meer heeft met de steun.
Stabilisatoren
De meeste compound bogen hebben een aansluiting voor stabilisatoren. Met een stabilisator zorg je voor meer balans en stabiliteit, het is niet voor niets dat targetschutters grote stabilisatoren op hun boog hebben, dit zorgt ervoor dat het vizier makkelijker op het target gehouden kan worden. Daarnaast vangen stabilisatoren vibratie in de boog op, dit zorgt voor meer rust in het schot. Is het noodzakelijk om een stabilisatie te gebruiken? Nee, een boog kan prima gebruikt worden zonder. Maar het heeft zoals je hebt gelezen wel meerwaarde voor de accuraatheid.
Er zijn verschillende maten stabilisatie te gebruiken, welke het beste past hangt af van persoonlijke voorkeur en gebruik van de boog. Bij targetbogen worden vaak lange stabilisatoren gebruikt, in de jacht doorgaans kleine en bij 3D Archery zie je omdat beide soorten gebruikt worden ook beide soorten stabilisatie.
Aandachtspunten compound boog
Veiligheid
We beginnen met naar ons idee de belangrijkste, zoals al eerder aangegeven is een compound boog enorm krachtig, je schiet met gemak grote afstanden en hebt dus in potentie een best gevaarlijk ding in handen. Daarom is het raadzaam om goed te bepalen of de omgeving waarin je gaat schieten veilig is, voor jezelf en voor anderen. Schiet je bij een vereniging dan mag je er vanuit gaan dat de omstandigheden veilig genoeg zijn om je boog te kunnen gebruiken. Schiet je echter op eigen terrein zorg er dan voor dat je geen gevaar bent voor anderen.
Aanschaf
Daarnaast is een compound boog kostbaar in aanschaf en heb je vaak veel accessoires nodig om optimaal gebruik te maken van de boog. Omdat ook de accessoires tegen de kracht van een compound boog bestand moeten zijn, zijn ze doorgaans wat duurder dan accessoires voor andere bogen.
Onderhoud en reparatie
Een hi-tech compound boog brengt ook een paar aandachtspunten met zich mee. Een compound boog heeft naast een pees ook kabels, deze pees en kabels vormen een belangrijk deel van het systeem en staan continu onder hoge spanning. Als een pees of kabel vervangen moet worden dan kan dat niet zonder speciaal gereedschap, daar heb je een boogpers voor nodig. Een boogpers is een speciale houder die de latten van de boog naar elkaar duwt zodat de spanning van de pees en kabels af gaat, als de spanning eraf is dan kan je de pees en kabels vervangen of er aan werken. Een boogpers is prijzig in aanschaf waardoor de meeste mensen deze niet thuis hebben en je dus genoodzaakt bent om dit door een winkel te laten doen.
Pijlen
Het meest gebruikt zijn aluminium en/of carbon pijlen bij een compound boog. De losse onderdelen zijn er in heel veel verschillende soorten en maten, welke pijlcombinatie het beste bij de schutter en zijn of haar boog past is heel erg persoonlijk. We krijgen vaak telefonisch of per e-mail de vraag welke pijl het beste bij een bepaalde boog past, daar is helaas niet zonder meer een antwoord op te geven. De perfecte pijl is afhankelijk van de schutter in combinatie met de boog, er moet bijvoorbeeld gekeken worden naar de treklengte van de schutter en welk trekgewicht de boog daadwerkelijk produceert. Ook de techniek van de schutter speelt een rol, daarom adviseren we mensen ook altijd om langs te komen zodat we samen naar een geschikte pijl kunnen kijken en je het meeste uit je materiaal gaat halen.
Kan je dan niet schieten zonder een perfect aansluitende pijl? Natuurlijk wel! Alleen dit gaat ten koste van de accuraatheid. Ben je een absolute beginner en moet je de techniek nog helemaal onder de knie krijgen of ga je alleen recreatief schieten dan is het misschien wel helemaal niet nodig of is het niet te bepalen (omdat je schiettechniek nog niet constant genoeg is) welke pijl de perfecte is. In dat geval is het raadzaam om op basis van een spinechart van een pijlfabrikant de pijl uit te kiezen. Dit is een tabel die je een richtlijn geeft welke pijl globaal gezien passend zou moeten zijn bij jouw specificaties. Je hebt dan in ieder geval pijlen die in de richting van goed zijn.
Doel
Wanneer je met je compound boog gaat schieten moet je natuurlijk wel iets hebben waarop je kan schieten, een doel. Helaas zijn niet alle doelen geschikt voor compound bogen, om dat deze bogen doorgaans erg snel zijn krijgt een doel behoorlijk wat kracht voor z’n kiezen. Het doel moet dus sterk of absorberend genoeg zijn. Net als bij alles in de boogsport zijn er verschillende soorten doelen, van foam of stro, draagbaar of statisch etc. Welk doel het beste past hangt er helemaal vanaf wat je wilt gaan doen, gelukkig is er voor elke toepassing een geschikt doel te vinden.
